Hukuka aykırı eylemlerden dolayı oluşan maddi ve manevi zararların bedeli olarak ödenen mal ve paraya tazminat denmektedir.
Başka bir deyişle, zarar görenin, gördüğü zararın bedelinin zarar veren tarafından karşılanmasına tazminat denmektedir. Tazminat, tanımından da anlaşıldığı gibi maddi ve manevi unsurlardan oluşmaktadır. Maddi tazminat; bedensel zararlar (iş gücü kaybı ve maluliyet gibi), mal varlığının zarar görmesi ve ölüm (bu nedenle destekten yoksun duruma düşme) gibi durumlardan dolayı ödenen bedele denmektedir.
Manevi tazminat ise haksız eylemlerden dolayı oluşan manevi acılar ve ruh bütünlüğünün bozulması gibi durumlardan dolayı ödenen bedele denmektedir. Tazminat ile ilgili tüm düzenlemelerin yapıldığı hukuk dalına ise tazminat hukuku denmektedir.
Tazminat Nasıl Hesaplanır?
Maddi ve manevi tazminat hesaplama işlemleri ayrı ayrı yapılmaktadır. Maddi tazminatın hesaplama kriterleri, manevi tazminata nazaran daha somuttur. Maddi tazminat hesaplanırken; doğrudan uğranılan maddi zarar, tarafların kusur oranı ve maluliyet oluşmuşsa maluliyet oranı kriterleri uygulanmaktadır.
Manevi tazminatın hesaplanması ise daha soyut ve zordur. Manevi tazminat hesaplanırken durumun özellikleri, tarafların mali durumları, tarafların kusur oranları, manevi zararın büyüklüğü ve olay tarihindeki paranın satın alma gücü gibi kriterler uygulanmaktadır.
Maddi ve manevi tazminat davalarında, deneyimli bir avukat davanın seyrini değiştirmede önemli rol oynayabilmektedir. Bu nedenle, tazminat avukatı İstanbularamalarında, konunun uzmanı olan kişiler seçilmelidir.
Tazminat Avukatı Ne Yapar?
Tazminat avukatlarının özellikle tazminat davalarında büyük rolü bulunmaktadır. Avukatlar başta maddi ve manevi tazminat davası açma olmak üzere, davaların tüm süreçlerinde hizmet vermektedir. Tazminat avukatları bu davalarda, davacıyı temsil ettiği gibi davalıyı da temsil edebilmektedir.
Tazminat hukuku avukatlarının verdiği hizmetlerden bazıları şunlardır;
- Haksız fiil tazminatı davalarında hukuki destek sağlamak
- Maddi tazminat davalarında hukuki destek sağlamak
- Manevi tazminat davalarında hukuki destek sağlamak
- Trafik kazası tazminat davalarında hukuki destek sağlamak
- İş kazası maddi tazminat davalarında hukuki destek sağlamak
- İş kazası manevi tazminat davalarında hukuki destek sağlamak
- Sözleşmeye aykırı davranma tazminat davalarında hukuki destek sağlamak
- Meslek hastalığı tazminat davalarında hukuki destek sağlamak
- Mobbing tazminat davalarında hukuki destek sağlamak
- Destekten yoksun kalma tazminat davalarında hukuki destek sağlamak
Tazminat avukatları ayrıca, şirket ve firmalar için tazminat hukuku konusunda danışmanlık hizmeti de vermektedir.
Tazminat Dilekçesi Örneği
Değişik konular için hazırlanmış maddi ve manevi tazminat dilekçesi örnekleri, internet ortamında çok miktarda bulunmaktadır.
Standart bir tazminat dilekçesinde şu unsurlar bulunmaktadır;
- Davanın açıldığı mahkemenin adı
- Davacı
- Davacı vekili
- Davalı
- Konu
- Harca esas değer
- Açıklamalar
- Hukuki deliller
- Hukuki sebepler
- İstem
Tazminat dilekçesi ile birlikte, davacı elinde bulunan delilleri ve evrakları da teslim etmek zorundadır. Buna örnek olarak eğer varsa sağlık raporu gösterilebilir. Tazminat davası dilekçeleri, davanın seyrinde önemli rol oynamaktadır. Bu nedenle de çok iyi ve hukuki gerekçelerle yazılmalıdır. Bu konuda hukuki destek almak için yapılan, tazminat avukatı İstanbul başlıklı aramalarda, anlaşma yapılacak avukatın bu konulardaki tecrübesi de incelenmelidir.
Tazminat Davaları
Maddi ve manevi tazminat davası açılabilecek durumlardan bazıları, tazminat hukuku kapsamında şu şekilde sıralanabilir;
- Meslek hastalığından kaynaklanan tazminat davaları
- Malpraktis (doktor hatası)’ten kaynaklanan tazminat davaları
- Gözaltına alma, el koyma ve haksız tutuklamalardan kaynaklanan tazminat davaları
- İş kazasından kaynaklanan tazminat davaları
- Trafik kazalarından kaynaklanan tazminat davaları
- Sözleşmelerin ihlalinden kaynaklanan tazminat davaları
- Fazla çalışma ve mobbing gibi uygulamalardan kaynaklanan tazminat davaları
Kişilik ve telif haklarının ihlal edilmesinden kaynaklanan tazminat davaları
Tazminat davalarının belirli bir sayısı bulunmamaktadır. Maddi ve manevi zararın oluştuğu her durumda, zarar gören kişilerin tazminat davası açma hakkı bulunmaktadır.
Tazminat davaları genellikle uzun süren ve çekişmeli geçen davalardır. Bu davalarda özellikle zamanaşımı süreleri ile tazminat hesaplama gibi konular ön plana çıkmaktadır.
Tazminat davalarının daha hızlı ve davacı lehine sonuçlanabilmesi için, genellikle iyi bir tazminat avukatı ile anlaşmak gerekmektedir. Tazminat avukatı gerek mevzuata hâkim olması gerekse bu davalarda deneyimli olması nedeni ile davanın her aşamasında faydalı olmaktadır.
Manevi Tazminat Talep Etme Şartları
Bireylerin kişilik hakları, kişilik değerlerinden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle de bireylerin kişilik haklarına yapılan saldırılar sonucunda, manevi tazminat alma hakkı doğmaktadır.
Yargıtay’ın vermiş olduğu kararlar çerçevesinde, manevi tazminat davası açılabilecek kişilik hakları şu şekilde sıralanmaktadır;
- Bireyin yaşamı; örneğin babası ölen çocuk gibi
- Bireyin sağlığı; malpraktis nedeni ile hastalığın ilerlemesi gibi
- Bireyin vücut bütünlüğü; iş kazası nedeni ile işçinin kolunun kopması gibi
- Bireyin ruh bütünlüğü; yalan haberden dolayı ruh sağlığı bozulan kişi
Kişilerin her üzüldükleri olay için, manevi tazminat davası açma hakkı yoktur, manevi tazminat davasının açılabilmesi için mutlaka kişilik haklarına saldırılması gerekmektedir.
Tazminat Davasına Bakmakla Görevli Olan Mahkeme
Maddi ve manevi tazminat davaları, tazminata neden olan konunun açıklandığı bir tazminat dilekçesi ile açılabilmektedir. Maddi ve manevi tazminata bakmakla görevli olan mahkeme, davacının ikameti olan yerdeki asliye hukuk mahkemesidir.
Maddi ve Manevi Tazminat Davalarının Süresi
Maddi ve manevi tazminat davaları delillerin incelenmesi ve bilirkişinin raporunun değerlendirilmesi gibi birçok konuyu içermektedir. Bu nedenle de davalar, ortalama iki yıl civarında tamamlanmaktadır. Bazı davalar ise davanın özelliğinden dolayı çok daha uzun sürebilmektedir. Dava takip sürecinin yürütülmesi ve mahkemenin istediği delil ve evrakların temin edilebilmesi için, mutlaka tecrübeli bir tazminat avukatı ile anlaşılması gerekmektedir.
Maddi Tazminat Davasını Kimler Açabilir?
Tazminat hukukunda, maddi tazminat davalarının kimler tarafından açılabileceği konuları da belirlenmiştir. Ölüm nedeni ile açılacak maddi tazminat davaları, destekten yoksun kalma tazminatı başlığı altında, ölen kişinin anne, baba, eş ve çocukları tarafından açılabilmektedir.
Uzuv kaybı veya hayatını tek başına yürütemeyecek durumlar haricindeki yaralanmalarda, sadece yaralanan kişi maddi tazminat davası açabilmektedir. Yaralanma sonucunda, kişinin bedeninde ağır bir hasar olmuşsa ve hayatına yardımla devam edebiliyorsa, bu durumda yaralının yakınları da maddi tazminat davası açabilmektedir.
Ölüm nedeni ile açılan maddi tazminat davalarında; defin işlemleri giderleri, tedavi giderleri ile yakınlarının uğradıkları kayıplar, tazminat olarak istenebilmektedir.
Yaralanma nedeni ile açılan maddi tazminat davalarında ise tedavi giderleri, iş görmezlikten kaynaklanan maddi zarar ile ekonomik kayıplar, tazminat olarak istenebilmektedir. Maddi tazminat davasını açacak kişiler, ölüm veya yaralanmanın oluş sebebine uygun rapor ve evrakları tanzim ettirerek mahkemeye teslim etmek zorundadırlar.
